تفاخر عباس بن عبدالمطلب (قرآن)قرآن به نکوهش تفاخر عباس بن عبدالمطلب به سقایت حاجیان اشاره دارد. ۱ - منصب سقایت الحاجاز تواریخ چنین بر می‌آید که قبل از اسلام منصب" سقایة الحاج" در ردیف منصب کلید داری خانه کعبه و از مهم‌ترین مناصب محسوب می‌شد. ضرورت و نیاز شدید حجاج در ایام حج به آب آن هم در آن سرزمین خشک و سوزان و کم آب که غالب ایام سال هوا گرم است به این موضوع (سقایت حاج) اهمیت خاصی می‌داد، و کسی که سرپرست این مقام بود، از موقعیت ویژه‌ای طبعا برخوردار می‌شد چرا که خدمت او به حجاج یک خدمت حیاتی به شمار می‌رفت. ۲ - تفاخر به سقایت حاجیاناجعلتم سقایة الحاج وعمارة المسجد الحرام کمن ءامن بالله والیوم الاخر وجـهد فی سبیل الله..آیا سیراب کردن حجاج، و آباد ساختن مسجد الحرام را، همانند (عمل) کسی قرار دادید که به خدا و روز قیامت ایمان آورده، و در راه او جهاد کرده است؟! (این دو،) نزد خدا مساوی نیستند! و خداوند گروه ظالمان را هدایت نمی‌کند امام صادق علیه‌السّلام فرمود: این آیه شریفه درباره علی علیه السلام، عباس و شیبه نازل شد که _ عباس به منصب آب رسانی به حاجیان و _ شیبه به پرده داری کعبه افتخار می‌کردند... ۳ - سرزنش تفاخر کنندگانخداوند، از فخرفروشی به سقایت حاجیان و کلیدداری کعبه نکوهش و سرزنش می‌کند. اجعلتم سقایة الحاج وعمارة المسجد الحرام کمن ءامن بالله والیوم الاخر وجـهد فی سبیل الله لا یستوون عند الله.. «ا جعلتم سقایة الحاج...» این جمله در اصطلاح استفهام انکاری است یعنی اهل سقایت حاجیان و تعمیر مسجد را برابر قرار ندهید با کسانی که ایمان بخدا آورده اند... و روی این معنی باید لفظ «اهل» در دو جمله «سقایة الحاج» و «عمارة المسجد الحرام» در تقدیر گرفته شود تا مقابله بین شخص باشد. و ممکن است لفظ «اهل» را در تقدیر نگرفت ولی در جمله «کمن آمن بالله» مصدری از لفظ «آمن» تقدیر گرفت تا مقابله بین دو فعل باشد و تقدیر چنین باشد: «ا جعلتم السقایة و العمارة کایمان من آمن بالله...» ۴ - پانویس۵ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۸، ص۲۴۸، برگرفته از مقاله «تفاخر شیبه» |